Nieuwsgierig

Ik kijk uit mijn raam en ik zie de keurig afgebakende tuintjes onder mij liggen. Het geeft mij een beklemmend gevoel en ik denk aan mijn vrij zijn, mijn vrijheid. In mijn werk kom ik die afbakening ook tegen, maar dan op een andere manier: wij tegen hen. Ook dat geeft mij een beklemmend gevoel en ik denk aan jullie vrij zijn, jullie vrijheid.
Iedereen wil vrij zijn: doen wat hij wil, gaan waar hij wil, weten wat hij wil, zijn wie hij wil zijn. De vooruitgang heeft onze vrijheid allang mogelijk gemaakt. Onze tuintjes denkwijze maakt dat wij dit nog niet zijn. Dat leidt tot verkramping, stagnatie en verwijdering.

Om vrij te kunnen zijn, is het van belang, dat je weet wat je wilt. Dat is wat anders dan weten welke baan je wilt, of in welke auto je wilt rijden. Want als wij die eenmaal hebben, dan voelen wij ons nog steeds niet vrij, maar gevangen in onze gouden kooi. Vrij zijn is weten waar je voor staat en hiernaar handelen. Om dit te kunnen ontdekken is nieuwsgierig zijn een vereiste. Niet alleen in jezelf, maar ook in je omgeving. Nieuwsgierig zijn is oordeelloos, open, belangstellend, is uitproberen, kwetsbaar opstellen. Kinderen zetten deze nieuwsgierigheid in om mogelijkheden te ontdekken. Daar kunnen wij van leren! Wat gebeurt er als je een groep kinderen bij elkaar zet? Zij blijven elkaar eerst een tijdje observeren en voelen elkaar aan, oordeelloos. Dan gaan zij hun omgeving ontdekken, pakken dingen op en proberen het uit. Vervolgens integreren ze beiden: ze bieden de dingen aan vanuit hun kwetsbaarheid en observeren met grote belangstelling, wat de ander ermee doet. Dan pakken zij het weer over, doen het na en voegen daar nog iets van zichzelf aan toe. Instinctief voelen zij aan dat zij elkaar nodig hebben om alle mogelijkheden te ontdekken. De nieuwsgierigheid verbind hun en er ontstaat eenheid: spelende kinderen, die samen ontdekken en langzaam een persoon worden. Oordeelloos, kwetsbaar, met aandacht en belangstelling voor elkaar. De eenheid zorgt ervoor dat er versnelling ontstaat in hun persoonlijke ontdekkingsreis. Het zorgt er ook voor dat zij meeliften op elkaars ontdekking en daardoor beschikken over meer mogelijkheden.

Volwassenen zijn niet meer nieuwsgierig. In dit tijdperk waar ontwikkeling in hoog tempo nieuwe producten en andere werkmethoden voortbrengt, kan je het als individu alleen bijhouden als je nieuwsgierig bent. De enige constante factor in dit tijdperk is de verandering. Meestal reageren wij veroordelend op een verandering en sluiten wij ons af. De hekken om ons tuintje worden nog weer wat hoger. Evenzo als je op je werk problemen hebt met een collega, een target niet haalt of het niet eens bent met de bedrijfsvoering. Vaak nemen wij aan dat het aan de ander ligt. Hoe zou het zijn als wij ons eerst nieuwsgierig afvragen waarom die collega dat doet, waarom het dilemma of de bedrijfsvoering jou zo stoort? Hoe zou het zijn als je de tijd neemt en je nieuwsgierig afvraagt wat je dan zou willen? Hoe zou het zijn als je je afvraagt wat jij er aan kan doen om dat te bereiken? Kortom, hoe zou het zijn als wij het tuinhek zouden openzetten?

Om als organisatie de mogelijkheden te kunnen blijven benutten, is het niet alleen van belang om de marktontwikkeling te volgen. Het vraagt ook een cultuur waarin gestimuleerd wordt nieuwsgierig te zijn. Als de organisatie als verzuilde entiteit opereert kan zij de snelheid van verandering en de hoeveelheid mogelijkheden niet bijhouden. De suboptimalisatie en inefficiëntie snijdt in het huidige tijdperk, vele malen dieper in het vlees. Voor organisaties is het inmiddels dus ook van cruciaal belang afscheid te nemen van het tuintjes denken en een cultuur van nieuwsgierigheid te manifesteren. In een dergelijke cultuur zoeken afdelingen elkaar op en delen ze ervaringen, waardoor mogelijkheden vaker en sneller worden benut.

Kinderen laten zien dat de mens gericht is op vooruitgang. Dat is onze primaire drijfveer vanuit een basale overlevingsdrang. Ons individuele vermogen om de huidige vooruitgang in volle omvang te zien of te benutten, is te beperkt. Dat is een fenomeen van het huidige tijdperk. Ik denk dat wij dat inmiddels instinctief aanvoelen en als bedreigend ervaren. Onze reactie is om dan maar te beschermen wat wij hebben. Tegelijkertijd blijft de wens bestaan om de vooruitgang wel in haar volle omvang te kunnen benutten. Dat geeft ons namelijk de gewenste vrijheid. Het afschermen en de verloren nieuwsgierigheid versterkt onze beperking en leidt ertoe dat wij nog minder grip krijgen op de vooruitgang. In plaats van de ander weg te duwen, hebben wij de ander juist nodig om onze individuele vrijheid te realiseren. Alleen samen, vanuit nieuwsgierigheid en daarmee eenheid, heffen wij onze beperking op en vinden onze individuele vrijheid.

Je hoeft niet nieuwsgierig te zijn, om nieuwsgierig te doen! Dus breek het tuinhek af en kijk de wijde wereld in.